Steam Deck là một trong những thiết bị chơi game cầm tay độc đáo nhất hiện nay, được cài sẵn SteamOS – một hệ điều hành nhẹ dựa trên Linux do Valve phát triển. SteamOS giúp tối ưu hóa Steam Deck để chạy mọi trò chơi trên Steam một cách mượt mà. Tuy nhiên, nếu bạn muốn từ bỏ SteamOS để chuyển sang Windows và tận hưởng một trải nghiệm giống như máy tính cá nhân (PC), bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách thực hiện cài đặt Windows trên Steam Deck.
Có nên cài Windows trên Steam Deck không?
SteamOS vs. Windows: Lựa chọn nào tốt nhất?
SteamOS được tối ưu cho Steam Deck, giúp tối đa hiệu năng và tính đồng bộ giữa phần cứng và phần mềm. Nó bao gồm nhiều tính năng đồng bộ như menu Quick Settings, giúp thay đổi các thiết lập hiệu năng và pin nhanh chóng. Tuy nhiên, SteamOS không hỗ trợ tất cả các trò chơi, đặc biệt là những game yêu cầu phần mềm chống gian lận (“anti-cheat”).
Windows, mặc dù linh hoạt và hỗ trợ nhiều phần mềm hơn, lại yêu cầu nhiều tài nguyên hơn và có thể dẫn đến hiệu năng kém ở một số trò chơi. Nếu bạn là người dùng Steam Deck lâu dài, cân nhắc những điểm sau trước khi chuyển sang Windows:
- Hiệu năng: SteamOS được tối ưu cho cấu hình Steam Deck, còn Windows tiêu tốn nhiều tài nguyên hơn.
- Tiện lợi: Các tính năng như Quick Settings được tích hợp trong SteamOS sẽ biến mất khi chuyển sang Windows.
- Tính phức tạp: Cài đặt Windows có thể là một quy trình khó khăn, yêu cầu nhiều thiết bị và thời gian chuẩn bị.
Nếu những lý do này không ngăn cản bạn, hãy tiếp tục để khám phá cách thực hiện.
Tuy nhiên, vẫn có một số điều cần lưu ý. Điều quan trọng nhất là nếu bạn chọn cài đặt Windows trên thẻ SD, hiệu suất có thể kém và tuổi thọ của thẻ SD có thể bị rút ngắn. Tất nhiên, điều này phụ thuộc vào mức độ đòi hỏi đồ họa của trò chơi. Một số điều khác bao gồm:
- Bạn sẽ phải mua bản quyền Windows (hoặc c***k)
- Bạn cần có PC Windows khác để sử dụng
- Bạn sẽ phải tải xuống và sử dụng Rufus trên PC Windows đó
- Để khởi động dual Windows từ thẻ SD, bạn sẽ cần thẻ nhớ microSD. Mình thích thẻ có kích thước từ 32GB trở lên, 512GB là lý tưởng để có không gian cho trò chơi.
- Bạn có thể cân nhắc đến một đế cắm USB-C (chỉ là giới thiệu nếu bạn chưa biết mua cái nào thôi) có hai cổng USB-A để bạn có thể sử dụng bàn phím và chuột có dây trong quá trình thiết lập.
Sau khi bạn đã cài đặt Windows, bạn nên cân nhắc cài đặt Handheld Companion. Các tính năng mà bạn bị mất như TDP (Thermal Design Power) và điều khiển quạt có thể được khôi phục thông qua ứng dụng đó ngay cả trong Windows. Hãy cẩn thận khi sử dụng phần mềm này trong khi chạy các trò chơi sử dụng phần mềm chống gian lận (“anti-cheat”).
Các phương pháp cài Windows trên Steam Deck
Tổng quan
- Cài đặt Windows lên thẻ nhớ microSD: Đơn giản nhất, thích hợp cho người mới bắt đầu.
- Dual boot (chạy song song SteamOS và Windows): Cân bằng được hai hệ điều hành, nhưng phức tạp hơn.
- Thay thế hoàn toàn SteamOS bằng Windows: Rủi ro cao nhất, chỉ dành cho những người dùng rất tự tin.
Phương pháp 1: Cài Windows lên thẻ nhớ microSD
Ưu điểm:
- Dễ thực hiện, không ảnh hưởng đến SteamOS.
- Dùng thẻ nhớ làm “đĩa Windows” di động.
Nhược điểm:
- Hiệu năng có thể kém hơn khi chơi game nặng.
- Giảm tuổi thọ thẻ nhớ nếu dùng liên tục.
Các bước thực hiện:
Bước 1: Đầu tiên, hãy tải file cài đặt Windows 11 từ trang web chính thức của Microsoft. Chọn tùy chọn tải xuống file ISO và lưu nó vào một vị trí dễ tìm trên máy tính của bạn, chẳng hạn như màn hình chính (desktop).
Bước 2: Tiếp theo, sử dụng phần mềm Rufus để tạo thẻ nhớ chứa bộ cài Windows. Tải và cài đặt Rufus trên máy tính. Kết nối thẻ nhớ microSD với máy tính qua đầu đọc thẻ nếu cần. Mở Rufus, chọn file ISO đã tải xuống, sau đó chọn tùy chọn “Windows To Go”. Nhấn “Start” để bắt đầu quá trình tạo bộ cài trên thẻ nhớ.
Bật tất cả bốn tùy chọn được liệt kê ở đó. Nếu bạn muốn sử dụng Tài khoản Microsoft, bạn có thể bỏ chọn dấu check thứ hai.
Bước 3: Sau khi hoàn tất việc tạo thẻ nhớ khởi động, truy cập trang hỗ trợ của Valve để tải các driver cần thiết cho Steam Deck, bao gồm Wi-Fi, âm thanh và Bluetooth. Lưu các driver này vào thẻ nhớ hoặc một USB khác để tiện sử dụng sau này.
Bước 4: Chuyển sang Steam Deck, nhấn giữ nút tăng âm lượng và nút nguồn cùng lúc để vào menu Boot Manager. Tại đây, chọn thẻ nhớ làm nguồn khởi động. Thực hiện theo các hướng dẫn trên màn hình để cài đặt Windows. Nếu màn hình cảm ứng không hoạt động, bạn có thể sử dụng chuột và bàn phím thông qua USB hub để thao tác (màn hình có thể bị xoay dọc lúc ban đầu, đừng lo lắng, bạn có thể chỉnh lại đúng setting khi cài xong).
Mình khuyên bạn nên bỏ qua kết nối Wi-Fi và tiếp tục với thiết lập cơ bản, vì tốc độ Wi-Fi cực kỳ chậm cho đến khi bạn cài đặt driver chính thức. Nếu bạn đang sử dụng dock, bạn có thể kết nối qua Ethernet nếu bạn muốn sử dụng thiết lập trực tuyến.
Khi bạn đã vào Windows, hãy vào Settings > System > Display và tìm tùy chọn Display orientation. Chọn Landscape để lật màn hình theo đúng hướng.
Bước 5: Sau khi Windows đã được cài đặt, mở File Explorer trên Steam Deck, truy cập vào thẻ nhớ chứa driver. Cài đặt từng driver bằng cách chạy các file setup.exe. Đảm bảo mọi driver cần thiết đều được cài đặt để thiết bị hoạt động ổn định.
Lưu ý: Mỗi khi khởi động, bạn sẽ cần truy cập menu Boot Manager (nút tăng âm lượng và nút nguồn cùng lúc) và chọn khởi động bằng thẻ nhớ để vào Windows.
Phương pháp 2: Dual Boot Windows và SteamOS trên SSD
Ưu điểm:
- Dùng song song hai hệ điều hành.
- Tối ưu hiệu năng như SteamOS.
Nhược điểm:
- Phức tạp khi chia phân vùng SSD.
- Rủi ro làm mất dữ liệu nếu sai bước.
Các bước thực hiện:
Bước 1: Chuẩn bị các công cụ cần thiết bao gồm hai USB, một để chạy Rufus và một để chạy G-Parted. Tải và cài đặt phần mềm Rufus và G-Parted từ các trang web chính thức. Đảm bảo rằng máy tính của bạn có kết nối internet ổn định để tải các file ISO Windows 11.
Bước 2: Tạo USB chứa G-Parted bằng cách mở Rufus, chọn USB cần sử dụng và chọn file ISO của G-Parted. Nhấn Start để bắt đầu quá trình tạo USB. Khi hoàn tất, kết nối USB vào Steam Deck và khởi động thiết bị vào menu Boot Manager bằng cách nhấn giữ nút tăng âm lượng và nút nguồn cùng lúc. Trong menu Boot Manager, chọn USB chứa G-Parted làm nguồn khởi động.
Bước 3: Sau khi vào giao diện của G-Parted, chọn ổ SSD của Steam Deck và chia phân vùng. Giữ nguyên một phân vùng cho SteamOS và tạo thêm một phân vùng mới với định dạng NTFS để cài Windows. Áp dụng các thay đổi và khởi động lại Steam Deck để đảm bảo các phân vùng được tạo thành công.
Bước 4: Tạo USB cài Windows bằng Rufus trên một máy tính khác. Kết nối USB, mở Rufus, chọn file ISO Windows 11 và nhấn Start để tạo USB khởi động. Khi hoàn tất, kết nối USB này với Steam Deck và khởi động lại thiết bị. Truy cập lại vào menu Boot Manager và chọn USB chứa Windows làm nguồn khởi động.
Bước 5: Trong quá trình cài đặt Windows, chọn phân vùng NTFS đã tạo trước đó để cài đặt. Lưu ý không xóa các phân vùng của SteamOS. Sau khi Windows được cài đặt thành công, tải và cài đặt các driver cần thiết từ trang hỗ trợ của Valve.
Vậy là xong! Bạn vừa cài đặt Windows trên Steam Deck của mình! Bây giờ bạn có thể khởi động dual Windows và SteamOS bằng cách tắt hệ thống, giữ nút nguồn và nút âm lượng, rồi chọn phân vùng khởi động mình muốn.
Phương pháp 3: Thay thế hoàn toàn SteamOS bằng Windows
Ưu điểm:
- Trải nghiệm hoàn toàn giống PC.
Nhược điểm:
- Xóa hoàn toàn SteamOS.
- Rủi ro mất dữ liệu.
Các bước thực hiện:
Bước 1: Đầu tiên, tạo USB cài đặt Windows bằng phần mềm Rufus. Trên máy tính, mở Rufus và kết nối USB với máy. Chọn file ISO Windows 11 đã tải về, thiết lập Rufus ở chế độ “Standard Windows installation”, đặt tên cho USB và nhấn Start để bắt đầu tạo bộ cài đặt.
Bước 2: Sau khi tạo USB thành công, hãy truy cập trang hỗ trợ của Valve và tải các driver cần thiết cho Steam Deck. Lưu các driver này vào USB khác hoặc một thư mục dễ nhớ trên máy tính của bạn.
Bước 3: Kết nối USB chứa bộ cài Windows vào Steam Deck. Khởi động thiết bị vào menu Boot Manager bằng cách nhấn giữ nút tăng âm lượng và nút nguồn cùng lúc. Trong menu Boot Manager, chọn USB làm nguồn khởi động.
Bước 4: Trong trình cài đặt Windows, xóa toàn bộ các phân vùng hiện có trên ổ SSD của Steam Deck. Lưu ý rằng việc này sẽ xóa sạch dữ liệu trên thiết bị. Sau đó, chọn không gian trống và nhấn Next để bắt đầu cài đặt Windows. Làm theo các bước hướng dẫn trên màn hình để hoàn tất quá trình.
Bước 5: Khi quá trình cài đặt hoàn tất, mở File Explorer và truy cập vào USB chứa các driver đã tải trước đó. Cài đặt từng driver bằng cách chạy các tệp setup.exe hoặc nhấp chuột phải và chọn Install. Đảm bảo rằng tất cả các driver, bao gồm Wi-Fi, âm thanh, Bluetooth và màn hình, được cài đặt đầy đủ để Steam Deck hoạt động ổn định.
Cách khôi phục SteamOS trên Steam Deck
Nếu bạn đã cài đặt Windows trên ổ SSD của Steam Deck và muốn quay lại, bạn có thể làm được. Valve cung cấp Recovery image cho Steam Deck giúp SteamOS hoạt động trở lại — miễn là bạn muốn khôi phục cài đặt gốc Steam Deck một lần nữa.
Bước 1: Để bắt đầu, hãy tải xuống Recovery image SteamOS từ Valve.
Bước 2: Tải xuống Rufus trên một PC Windows riêng và gắn ổ USB. Ghi Recovery image SteamOS vào ổ USB.
Bước 3: Tắt hoàn toàn Steam Deck và kết nối ổ USB bằng hub USB-C. Giữ nút Giảm âm lượng trong khi bật Steam Deck để vào trình quản lý khởi động. Chọn ổ USB của bạn từ đó (sẽ là “EFI USB Device“).
Bước 4: Sau một lúc, bạn sẽ khởi động vào môi trường khôi phục. Có một số tùy chọn ở đây giải thích sẽ cố gắng bảo toàn dữ liệu của bạn, nhưng mình khuyên bạn nên sử dụng tùy chọn Re-image Steam Deck.
Nếu bạn dùng Windows, bạn sẽ cần khôi phục cài đặt gốc Steam Deck để nó hoạt động. Thử các tùy chọn khác cũng sẽ không giữ được trò chơi của bạn nếu bạn đã cài đặt Windows và chúng có thể dẫn đến một số xung đột file hệ thống.
Kết luận
Cài Windows trên Steam Deck là một quy trình phức tạp và đòi hỏi nhiều bước. Tuy nhiên, nếu bạn thực hiện đúng, Steam Deck sẽ trở thành một thiết bị chơi game linh hoạt với khả năng hỗ trợ đầy đủ các phần mềm và trò chơi trên nền tảng Windows.
Có thể bạn cũng quan tâm.
