Bạn đã bao giờ ngồi loay hoay hàng giờ trên Excel để tạo một biểu đồ nhìn cho “ra gì”? Hay từng vắt óc trình bày bảng số liệu sao cho dễ hiểu? Đừng lo nữa! Với Advanced Data Analysis (ADA) của ChatGPT, việc tạo bảng dữ liệu và biểu đồ chuyên nghiệp chưa bao giờ dễ dàng đến thế.
Thật may mắn là ChatGPT lại cực kỳ giỏi trong việc tạo bảng và biểu đồ. Mặc dù giao diện trình bày có thể không long lanh như PowerPoint, nhưng giá trị thông tin mà nó mang lại thì tuyệt vời khỏi chê!
Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách sử dụng tính năng này của ChatGPT để làm mọi thứ từ bảng đơn giản, biểu đồ tròn, biểu đồ cột cho đến xử lý dữ liệu phức tạp — chỉ với vài dòng lệnh tự nhiên bằng tiếng Việt hoặc tiếng Anh!
Bắt đầu nào! Làm bảng và biểu đồ với ChatGPT
Bước 1: Hiểu về các phiên bản khác nhau của ChatGPT
Không chỉ là công cụ vẽ biểu đồ, ChatGPT có nhiều tính năng hay ho. Nhưng để tận dụng tối đa, bạn cần hiểu các phiên bản của nó có gì khác nhau.
Tính đến tháng 4 năm 2025, OpenAI đã ra mắt GPT-4.5 (chỉ dành cho tài khoản trả phí). Tuy nhiên, tính năng Advanced Data Analysis (gọi tắt là ADA) hiện có mặt ở cả bản miễn phí và bản trả phí.
Phiên bản miễn phí thì “có giới hạn”: số lần hỏi ít hơn, dữ liệu xử lý nhỏ hơn, phản hồi chậm hơn, và có thể dùng phiên bản LLM cũ hơn. Nói cách khác, bạn đang ngồi ở “khu vé thường”. Nếu nâng cấp lên bản Plus thì trải nghiệm mượt mà hơn nhiều!
Tôi thì đã chuyển sang bản Plus vì trước kia, đang hỏi giữa chừng mà bị “out” thì tức lắm. Giờ thì không còn bị thế nữa. Nếu bạn mới thử, cứ dùng bản miễn phí. Khi thấy cần “nâng cấp đời sống”, hãy cân nhắc lên bản trả phí nhé!
Bước 2: Tạo một bảng đơn giản
Ví dụ nhỏ: bạn muốn liệt kê 5 thành phố đông dân nhất thế giới.
Bạn chỉ cần hỏi ChatGPT:
“Liệt kê 5 thành phố đông dân nhất thế giới. Bao gồm cả quốc gia.”
Sau đó, yêu cầu nó tạo bảng:
“Tạo table gồm 5 thành phố đông dân nhất thế giới. Bao gồm quốc gia.”
ChatGPT sẽ tự động thêm cột dân số, dù bạn không yêu cầu — hay chưa 😄
Bước 3: Tuỳ biến bảng theo ý bạn
Bạn có thể yêu cầu ChatGPT chỉnh sửa bảng theo cách riêng:
“Tạo bảng gồm 5 thành phố đông dân nhất thế giới. Bao gồm quốc gia và dân số. Sắp xếp các cột theo thứ tự: Hạng, Quốc gia, Thành phố, Dân số. Hiển thị dân số theo đơn vị triệu, làm tròn 1 chữ số thập phân. Ví dụ: 37,833,000 hiển thị thành 37.8M.”
ChatGPT sẽ hiểu và thực hiện đúng!
Bước 4: Tạo biểu đồ từ dữ liệu
ChatGPT có thể tạo rất nhiều loại biểu đồ: cột, đường, tròn, thanh ngang, histogram, scatter plot, heatmap, radar chart, sơ đồ mạng, bản đồ màu theo vùng (choropleth), treemap, biểu đồ 3D… v.v.
Một số biểu đồ cần dùng Python, hoặc bạn sẽ được hướng dẫn dùng Excel. Nhưng nhìn chung: muốn biểu đồ gì, ChatGPT lo được.
Ví dụ, muốn biểu đồ cột:
“Tạo biểu đồ cột thể hiện 5 thành phố đông dân nhất thế giới.”
Bước 5: Tải và nhập dữ liệu thực
Một điểm mạnh của ADA là bạn có thể tải file dữ liệu trực tiếp lên.
Ví dụ: tôi tải bộ dữ liệu tên em bé ở New York (2011–2014) từ trang Data.gov. File CSV này rất phổ biến và dễ thử nghiệm.
Khi tải lên, tôi bảo ChatGPT hiển thị 5 dòng đầu để xem định dạng file.
Bước 6: Tạo biểu đồ tròn & đổi màu sắc
Tôi muốn xem tỷ lệ giới tính trong tập dữ liệu:
“Tạo biểu đồ tròn thể hiện giới tính theo phần trăm tổng dữ liệu.”
Nếu màu sắc chưa đúng như mong muốn, bạn có thể yêu cầu đổi:
“Tạo biểu đồ tròn thể hiện giới tính. Dùng màu xanh nhạt cho nam, vàng vừa cho nữ.”
Nếu AI làm sai màu, bạn có thể phản hồi thẳng:
“Màu biểu đồ không đúng mô tả. Làm lại nhé!”
Bước 7: Chuẩn hoá dữ liệu cho chính xác
Trong dữ liệu tên bé, phần “chủng tộc” bị ghi sai: “WHITE NON HISPANIC” và “WHITE NON HISP” là một nhưng bị tách thành hai.
Bạn có thể dặn ChatGPT:
“Từ giờ, gộp ‘WHITE NON HISPANIC’ và ‘WHITE NON HISP’ lại. Tương tự với BLACK và ASIAN. Dùng tên dài hơn để hiển thị.”
Sau đó yêu cầu:
“Tạo biểu đồ tròn thể hiện phân bố chủng tộc. Dùng màu sáng.”
Thế là xong! 🎉
Bạn cũng có thể yêu cầu chuẩn hoá tên (ví dụ: “Madison” và “MADISON”):
“Từ giờ, tên bé không phân biệt chữ hoa thường.”
Bước 8: Xuất biểu đồ ra ngoài
Bây giờ ta thử một yêu cầu “nặng đô”:
“Với mỗi chủng tộc, tạo 2 biểu đồ tròn cạnh nhau: một cho bé trai, một cho bé gái. Mỗi biểu đồ hiển thị 5 tên phổ biến nhất. Dùng màu sáng. Không có tiêu đề. Loại bỏ dòng chữ ‘Matplotlib Chart’.”
ChatGPT tạo đúng 4 cặp biểu đồ — khá xịn. Tuy nhiên, nhiều lúc nó vẫn chèn thêm tiêu đề ngớ ngẩn (như “Matplotlib Chart”), rất khó gỡ. Khi đó, bạn có thể dùng Photoshop để xoá đi 😅
Lưu ý về bảo mật dữ liệu
Tôi hỏi ChatGPT rằng: “Dữ liệu tải lên có được giữ riêng tư không?”
Câu trả lời:
ChatGPT chỉ dùng dữ liệu cho phiên làm việc hiện tại, không lưu lâu dài hay chia sẻ. Tuy nhiên, nếu dữ liệu rất nhạy cảm, bạn nên cân nhắc dùng bản Enterprise có tính bảo mật cao hơn.
Lời khuyên của tôi: Đừng hoàn toàn tin vào AI. Đừng tải dữ liệu gì mà bạn không muốn người khác thấy.
ChatGPT có xử lý dữ liệu thời gian thực không?
Câu trả lời là: Có thể — nhưng hạn chế!
- Bản Plus giới hạn số lần yêu cầu trong thời gian ngắn.
- Bạn phải tải từng file riêng lẻ.
- Nếu dùng API (có phí), thì việc xử lý dữ liệu thời gian thực dễ hơn.
Nhưng với chatbot thông thường, ChatGPT thiên về xử lý dữ liệu tĩnh.
Tổng kết
Từ một công cụ chatbot, nếu bạn thích số liệu, biểu đồ, và muốn trình bày dữ liệu thật “cool”, ChatGPT chính là công cụ đáng thử! ChatGPT đã trở thành “trợ lý dữ liệu” cực kỳ mạnh mẽ với tính năng Advanced Data Analysis. Bạn chỉ cần hỏi đúng, còn việc tạo biểu đồ, bảng biểu, xử lý dữ liệu — đã có AI lo!
Hãy bắt đầu vọc thử ngay hôm nay — và đừng quên chia sẻ thành quả của bạn cho mọi người cùng xem nhé 😄
Còn chờ gì nữa, thử ngay nhé 😄
