Proxy và VPN ảnh hưởng đến tính bảo mật và quyền riêng tư của kết nối internet mà bạn sử dụng hằng ngày, nhưng chúng có những điểm khác biệt đáng kể. Sau đây là mọi thứ bạn cần biết.
Các mối đe dọa trực tuyến ở khắp mọi nơi. Chúng ta không chỉ phải đối mặt với thư rác, lừa đảo qua mạng, liên kết mạng xã hội độc hại hàng ngày, mà còn phải chống lại tình trạng giám sát và theo dõi tràn lan — việc thu thập dữ liệu và hoạt động của bạn bởi các dịch vụ trực tuyến, nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP), chính phủ và tội phạm mạng.
Nếu bạn lo lắng về việc bảo vệ bản thân trong môi trường trực tuyến, bạn có thể cân nhắc sử dụng mạng riêng ảo (VPN) hoặc máy chủ proxy. Với các công cụ phù hợp, bạn có thể tự bảo vệ mình khỏi những con mắt tò mò và bảo vệ dữ liệu của mình khỏi sự giám sát và theo dõi không mong muốn.
Các công nghệ này có thể giúp bảo vệ quyền riêng tư của bạn, nhưng có những điểm khác biệt đáng kể giữa VPN và proxy mà bạn nên biết.
Giải thích Proxy và VPN
Máy chủ proxy là gì?
Máy chủ proxy là cổng kết nối giữa thiết bị của bạn và Internet.
Nhiều chủ trang web ban đầu sử dụng máy chủ proxy để giảm tải lưu lượng truy cập của khách tải xuống nội dung khi họ truy cập và cho phép hiển thị nội dung được lưu trong bộ nhớ đệm local. Máy chủ proxy có thể tạo, phân phối lại lưu lượng truy cập và hiện các tổ chức có thể sử dụng chúng để quét và thu thập dữ liệu.
Tuy nhiên, việc sử dụng máy chủ proxy đã được mở rộng vì lý do riêng tư. Khi người dùng kết nối với dịch vụ trực tuyến, các máy chủ trung gian này sẽ hiển thị địa chỉ IP được chỉ định, che giấu địa chỉ IP gốc của người dùng.
Có nhiều loại máy chủ proxy khác nhau. Proxy web che giấu địa chỉ IP của bạn và thường được cấu hình để hoạt động với các ứng dụng cụ thể. Bạn cũng có thể sử dụng proxy dựa trên HTTP để truy cập nội dung trực tuyến và bỏ qua các vấn đề địa lý. Có nhiều loại máy chủ proxy khác nhau bao gồm Reverse Proxy, Proxy SOCKS5 và Transparent Proxy.
Mạng riêng ảo (VPN) là gì?
Mạng riêng ảo (VPN) là phần mềm tạo kết nối giữa thiết bị của bạn — bao gồm PC, điện thoại thông minh và máy tính bảng — và máy chủ do nhà cung cấp VPN sở hữu. Mạng máy chủ này giúp định tuyến lưu lượng truy cập của bạn, tạo ra mạng “trung gian” trong đó địa chỉ IP gốc của bạn được ẩn đi. Mạng máy chủ VPN thường được phân bổ trên toàn thế giới, cho phép bạn xuất hiện từ các vị trí khác nhau, bao gồm các thành phố và quốc gia khác.
Điểm khác biệt chính giữa proxy và VPN là gì?
Máy chủ proxy là cổng kết nối có thể ngụy trang địa chỉ IP của bạn và làm giả lưu lượng truy cập web. VPN còn tiến xa hơn thế nữa.
Điểm khác biệt chính mà bạn nên biết là máy chủ proxy có thể ẩn địa chỉ IP của bạn — và VPN cũng làm như vậy — nhưng VPN có các tính năng bổ sung để bảo vệ quyền riêng tư của bạn, bao gồm cung cấp một lớp mã hóa. Vì vậy, thay vì chỉ làm giả địa chỉ IP của bạn, VPN tạo một đường hầm được mã hóa giữa thiết bị của bạn, máy chủ VPN và các dịch vụ trực tuyến.
Giả sử bạn sử dụng điểm phát Wi-Fi miễn phí trong khách sạn. Theo bản chất, các điểm truy cập mở này là không an toàn, vì vậy nếu bạn đang sử dụng proxy, các trình chặn tường lửa/firewall vẫn có thể đọc các gói data và phân tích thông tin của bạn. Tuy nhiên, nếu bạn đang sử dụng VPN, ngay cả khi bạn đang sử dụng điểm truy cập công cộng, thông tin của bạn vẫn được mã hóa và không thể đọc được. (Tuy nhiên, bạn vẫn nên tránh sử dụng Wi-Fi công cộng).
Việc giả mạo địa chỉ IP có thể hữu ích, nhưng trong hai lựa chọn, VPN cung cấp giải pháp bảo mật và quyền riêng tư cá nhân vượt trội hơn.
Cách thiết lập proxy như thế nào?
Các dịch vụ proxy cho gia đình và doanh nghiệp khác nhau, vì vậy việc thiết lập proxy sẽ phụ thuộc vào mục đích sử dụng. Nếu bạn có kế hoạch sử dụng proxy cho mục đích thương mại — chẳng hạn như quét crawl data trực tuyến — thì có lẽ bạn sẽ muốn tìm kiếm một nhà cung cấp proxy có uy tín, đăng ký và làm theo quy trình thiết lập của họ. Ngoài ra, nếu bạn đã có thông tin chi tiết về proxy mà bạn muốn sử dụng tại nhà, bạn có thể làm theo hướng dẫn do Microsoft và Apple cung cấp.
Cách thiết lập VPN như thế nào?
Để thiết lập VPN, hãy truy cập trang web của dịch vụ bạn chọn hoặc kho phần mềm chính thức và tải xuống phần mềm. Trên thiết bị di động, bạn sẽ vào Cửa hàng Google Play hoặc App Store của Apple. Sau khi tải xuống VPN, hãy cài đặt và cấp mọi quyền cần thiết. Khởi động ứng dụng và chọn máy chủ và vị trí ưa thích của bạn hoặc sử dụng “quick connect” và bạn đã hoàn tất — thế là xong.
Chúng ta nên sử dụng máy chủ Proxy hay VPN?
Nếu mục đích của bạn là bảo vệ quyền riêng tư, che giấu địa chỉ IP hoặc đảm bảo dữ liệu của bạn được mã hóa trong quá trình truyền tải, bạn nên sử dụng VPN. Máy chủ proxy hoạt động như một cổng, chuyển các yêu cầu của bạn qua máy chủ trung gian và ẩn địa chỉ IP của bạn, nhưng nó sẽ không cung cấp cùng mức độ bảo mật và quyền riêng tư — hoặc bất kỳ tính năng bổ sung nào để duyệt web an toàn.
Các dịch vụ VPN được mình đề xuất
Mình đã thử nghiệm nhiều loại VPN trong nhiều năm. Cùng nhau, mình chỉ giới thiệu các dịch vụ mà mình biết là an toàn, đáng tin cậy và nhanh chóng. Nếu bạn quan tâm đến việc dùng thử VPN, các đề xuất hàng đầu của mình về các VPN tốt nhất trên thị trường nói chung nằm bên dưới.
Dưới đây là 3 ứng dụng VPN tốt, giá cả phải chăng và dễ sử dụng phù hợp tại Việt Nam:
1. NordVPN
- Ưu điểm:
- Tốc độ nhanh và ổn định, có hơn 5000 máy chủ trên toàn cầu.
- Hỗ trợ giao thức bảo mật tiên tiến (NordLynx).
- Bảo mật cao với chính sách không lưu trữ log.
- Giá: Khoảng $3.29/tháng (gói dài hạn).
- Dễ sử dụng: Giao diện thân thiện, chỉ cần một vài cú nhấp để kết nối.
2. Surfshark VPN
- Ưu điểm:
- Giá rẻ, không giới hạn số thiết bị kết nối.
- Có tính năng CleanWeb (chặn quảng cáo, phần mềm độc hại).
- Hơn 3200 máy chủ tại 100 quốc gia, bao gồm các khu vực tối ưu cho Việt Nam.
- Giá: Khoảng $2.30/tháng (gói dài hạn).
- Dễ sử dụng: Giao diện đơn giản, hỗ trợ tiếng Việt.
3. ProtonVPN
- Ưu điểm:
- Có gói miễn phí không giới hạn băng thông (tốc độ thấp hơn).
- Chính sách bảo mật mạnh mẽ, mã hóa dữ liệu cao.
- Tối ưu tốt cho bảo mật ở Việt Nam.
- Giá: Từ $4.99/tháng (gói trả phí).
- Dễ sử dụng: Ứng dụng trực quan, cài đặt nhanh chóng.
Gợi ý:
- Nếu bạn ưu tiên tốc độ và số lượng máy chủ, hãy chọn NordVPN.
- Nếu cần giá rẻ và dùng nhiều thiết bị, chọn Surfshark VPN.
- Nếu muốn gói miễn phí hoặc bảo mật tối ưu, chọn ProtonVPN.
