Nếu bạn muốn chuyển đổi hệ thống từ BIOS cũ sang UEFI mà không làm mất dữ liệu hoặc đang có kế hoạch nâng cấp từ Windows 10 lên Windows 11, bạn có thể sử dụng công cụ “MBR2GPT” của Microsoft để thực hiện việc chuyển đổi ổ đĩa từ định dạng Master Boot Record (MBR) sang GUID Partition Table (GPT).
1. Hiểu về BIOS và UEFI
BIOS là gì?
BIOS (Basic Input/Output System) là một phần mềm được nhúng trên bo mạch chủ giúp kết nối phần cứng với phần mềm. BIOS đã tồn tại từ rất lâu nhưng có nhiều hạn chế, ví dụ như chỉ hỗ trợ ổ đĩa dưới 2TB.
UEFI là gì?
UEFI là loại firmware mới được thiết kế để thay thế kiểu BIOS cũ. Nó giới thiệu các tính năng bổ sung, bao gồm hỗ trợ cho các phân vùng lớn hơn 2TB và thời gian khởi động, sleep, resume và tắt máy nhanh hơn. Ngoài ra, nó mở khóa các tính năng bảo mật mới có sẵn trên Windows 11 và Windows 10. Ví dụ, “Secure Boot” là một tính năng có thể bảo vệ quy trình khởi động của thiết bị khỏi các chương trình độc hại và giờ đây là điều kiện tiên quyết để cài đặt Windows 11. “Device Guard” cung cấp cho bạn các điều khiển nâng cao hơn để truy cập ứng dụng và “Credential Guard” có thể giúp ngăn chặn các cuộc tấn công pass-the-hash.
2. Cách kiểm tra ổ đĩa đang dùng MBR hay GPT
Trước khi chuyển đổi, bạn cần kiểm tra xem ổ đĩa của mình đang ở định dạng nào:
Mở Start, nhập “Disk Management” và nhấn Enter.
Nhấp chuột phải vào ổ đĩa chứa Windows và chọn Properties.
Chuyển sang tab Volumes.
Kiểm tra dòng Partition style:
- Nếu ghi “GUID Partition Table (GPT)” thì không cần chuyển đổi.
- Nếu ghi “Master Boot Record (MBR)” thì cần thực hiện chuyển đổi.
3. Cách chuyển đổi từ MBR sang GPT bằng MBR2GPT (Offline)
Lưu ý quan trọng: Đây là một quá trình không làm mất dữ liệu, nhưng vẫn nên sao lưu dữ liệu để tránh rủi ro.
Kiểm tra xem máy tính của bạn có hỗ trợ UEFI hay không bằng cách tra cứu trên trang web của nhà sản xuất.
Các bước thực hiện:
- Mở Settings > Update & Security > Recovery.
- Trong phần “Advanced startup”, nhấp vào Restart now.
- Khi máy tính khởi động lại, chọn Troubleshoot > Advanced options > Command Prompt.
- Nhập lệnh kiểm tra tính hợp lệ:
mbr2gpt /validate
- Nếu lệnh trên không báo lỗi, nhập lệnh sau để chuyển đổi:
mbr2gpt /convert
- Sau khi hoàn thành, đóng cửa sổ, và chọn Turn off your PC.
Sau khi bạn hoàn tất các bước, công cụ sẽ xác thực ổ đĩa và tạo phân vùng hệ thống EFI (ESP). Quá trình này cũng sẽ chèn các file khởi động UEFI và các thành phần GPT vào phân vùng. Công cụ sẽ cập nhật Boot Configuration Data (BCD) và thêm ký tự ổ đĩa trước đó vào ổ đĩa.
4. Cách chuyển đổi từ MBR sang GPT bằng MBR2GPT (Online)
Nếu bạn muốn thực hiện chuyển đổi MBR sang GPT ngay trong khi Windows vẫn đang chạy, hãy làm như sau:
Mở Start, nhập “Command Prompt”, nhấp chuột phải và chọn Run as administrator.
Nhập lệnh kiểm tra tính hợp lệ:
mbr2gpt /validate /allowFullOS
Nếu không có báo lỗi, nhập lệnh sau để chuyển đổi:
mbr2gpt /convert /allowFullOS
Sau khi bạn hoàn tất các bước, Command Prompt sẽ điều chỉnh giảm kích thước của phân vùng partition chính và thay đổi nó từ MBR thành GPT.
Mã lỗi MBR2GPT trả về
Nếu các quy trình hoàn tất thành công, mã trả về sẽ là “0”, nhưng nếu quy trình không thành công, bạn có thể thấy một trong 11 mã lỗi sau:
| Code | Giải thích |
|---|---|
| 1 | Người dùng đã hủy chuyển đổi. |
| 2 | Internal error. |
| 3 | Lỗi khởi tạo. |
| 4 | Tham số dòng lệnh không hợp lệ. |
| 5 | Lỗi về hình học và bố cục của đĩa đã chọn. |
| 6 | Ổ đĩa trên đĩa được mã hóa. |
| 7 | Hình dạng và cách bố trí của đĩa không đáp ứng được yêu cầu. |
| 8 | Có lỗi khi tạo phân vùng hệ thống EFI. |
| 9 | Có lỗi khi cài đặt file khởi động. |
| 10 | Có lỗi khi áp dụng GPT layout. |
| 100 | Chuyển đổi thành công, nhưng một số dữ liệu cấu hình khởi động không được khôi phục. |
5. Cách chuyển BIOS sang UEFI
Công cụ MBR2GPT có thể được sử dụng trên ổ cứng truyền thống (HDD), ổ đĩa thể rắn (SSD) hoặc ổ đĩa NVMe M.2 với hầu như mọi phiên bản Windows 10, nhưng bạn phải chạy công cụ này từ bản Windows 10 (phiên bản 1703 trở lên).
Khi xử lý ổ đĩa được mã hóa với BitLocker, trước tiên bạn phải tạm dừng mã hóa trước khi làm theo các bước hướng dẫn.
Trong khi ổ đĩa kiểu MBR có thể có tối đa bốn phân vùng chính (primary partition), ổ đĩa bạn chuyển đổi chỉ có thể có ba phân vùng vì cần một phân vùng để tạo phân vùng UEFI.
Sau khi chuyển đổi ổ đĩa thành GPT, máy tính sẽ không khởi động được nếu chưa đổi thiết lập BIOS sang UEFI. Hãy thực hiện như sau:
- Khởi động lại máy tính.
- Nhấn phím F1, F2, F10, F12, Esc hoặc Delete để vào BIOS (phím chính xác có thể khác nhau tùy theo từng hãng).
- Tìm mục Boot Mode, chuyển từ Legacy sang UEFI.
- Nếu bạn muốn cài Windows 11, bật Secure Boot.
- Lưu cài đặt và khởi động lại máy.
Cuối cùng, Microsoft đã thiết kế công cụ này để chuyển đổi ổ đĩa chạy Windows 8.1, 7 hoặc phiên bản cũ hơn. Tuy nhiên, bạn luôn có thể nâng cấp cài đặt lên bản phát hành Windows 10 mới nhất rồi sử dụng công cụ này để chuyển đổi từ MBR sang GPT.
6. Cách kiểm tra xem ổ đĩa đã chuyển sang GPT chưa
- Mở Start, nhập “Disk Management” và nhấn Enter.
- Nhấp chuột phải vào ổ đĩa chính và chọn Properties.
- Trong tab Volumes, kiểm tra mục Partition style. Nếu thấy “GUID Partition Table (GPT)”, tức là bạn đã chuyển đổi thành công.
7. Cách kiểm tra UEFI và Secure Boot
- Mở Start, nhập “msinfo32” và nhấn Enter.
- Trong cửa sổ System Information:
- BIOS Mode phải hiển thị UEFI.
- Secure Boot State phải hiển thị On.
Vậy là bạn đã chuyển đổi thành công ổ đĩa từ MBR sang GPT và BIOS sang UEFI! 🎉 Nếu bạn gặp bất kỳ lỗi nào, hãy kiểm tra lại từng bước hoặc tham khảo trang hỗ trợ của Microsoft.
